Vực dậy từ khủng hoảng do dịch Covid-19 gây ra (bài 3)
- 14/09/2020
Bài 3: Triển vọng tích cực cho các nhà sản xuất khi nhu cầu quay trở lại năm 2021
Nguồn: McKinsey
Lược dịch: Huỳnh Trang – Văn phòng Giới sử dụng lao động, VCCI-HCM
Sản xuất là một lĩnh vực quan trọng đối với sự tăng trưởng của Việt Nam, đưa Việt Nam đạt được một trong những tỷ lệ thương mại trên GDP cao nhất ở Đông Nam Á (Hình 2). Nhưng dịch COVID-19 đã gây ra những khó khăn đáng kể – đầu tiên là do nguồn cung bị gián đoạn, khi Trung Quốc rơi vào tình trạng khóa cửa, và sau đó là nhu cầu giảm mạnh khi các thị trường xuất khẩu chủ chốt bị đình trệ. Với việc xuất khẩu giảm và triển vọng phục hồi trong thời gian ngắn có vẻ không chắc chắn, các công ty bắt đầu đặt các khoản đầu tư đã lên kế hoạch để giảm nhẹ, góp phần khiến cam kết đầu tư trực tiếp nước ngoài giảm 21% trong ba tháng đầu năm.
Thế nhưng, tầm quan trọng của lĩnh vực sản xuất đối với nền kinh tế nói chung của Việt Nam là rất rõ ràng và do đó, các bước quan trọng đã được thực hiện để duy trì hoạt động của doanh nghiệp bất chấp việc ngừng hoạt động ở các quốc gia khác. Ví dụ, các kỹ sư từ hai nhà sản xuất điện tử quốc tế lớn đã được phép vào Việt Nam đầu năm nay để đảm bảo các nhà máy của họ tiếp tục hoạt động hết công suất. Chính phủ cũng phối hợp với các doanh nghiệp địa phương để tăng cường sản xuất thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) cho những người lao động thiết yếu, giúp họ tiếp cận thị trường toàn cầu.
Khi các nhà sản xuất trên toàn cầu bắt đầu suy nghĩ lại về các chiến lược chuỗi cung ứng của họ để giải quyết những yếu kém do đại dịch gây ra, Việt Nam vẫn ở một vị trí vững chắc. Quốc gia này từ lâu đã trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với ngành sản xuất ngoại vi: tỷ trọng xuất khẩu ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động từ các thị trường mới nổi tăng 2,2% trong giai đoạn 2014-2017. Phân ngành sản xuất phụ của nó có thể phát triển, đặc biệt nếu các công ty nỗ lực hơn nữa để đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ sau đại dịch. Một cuộc khảo sát của McKinsey về các giám đốc điều hành nguồn cung ứng thời trang được công bố vào tháng 5 ủng hộ quan điểm này, với 24% số người được hỏi nói rằng họ mong đợi sự gia tăng sản xuất ở Việt Nam – nhiều hơn bất kỳ địa điểm nào khác ở châu Á.
Năm nay chắc chắn sẽ tiếp tục là một năm đầy thách thức, nhưng Việt Nam có thể kỳ vọng sự tăng trưởng mạnh mẽ của những năm gần đây sẽ quay trở lại vào năm tới và có thể sẽ thấy vị thế của mình như một địa điểm ngoại giao được củng cố khi nền kinh tế toàn cầu bắt đầu phục hồi. Việt Nam cần tiếp tục khai thác các tiềm lực để trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình sẽ đòi hỏi nhiều khoản đầu tư dài hạn hơn – ví dụ như vào các công nghệ thông minh của Công nghiệp 4.0 và phát triển cơ sở hạ tầng. Nếu Việt Nam có thể tiếp tục thành tích đáng ghen tị trong việc duy trì khả năng lây truyền COVID-19 cho cộng đồng đồng thời thực hiện các chuyển dịch cơ cấu phù hợp để thúc đẩy tăng trưởng trong thập kỷ tới, thì Việt Nam không chỉ có thể lấy lại vị thế kinh tế trước COVID-19 mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mới.