Diễn đàn Dự báo kỹ năng cho lao động ngành Logistics Việt Nam

Dự báo nhu cầu lao động được cho là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cần thiết gắn liền với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội cũng như chiến lược phát triển của từng ngành kinh tế. Tuy nhiên, trên thực tế việc thực hiện công tác dự báo nhu cầu kỹ năng tại Việt Nam hiện nay vẫn gặp nhiều hạn chế về nguồn lực, cách thức triển khai cũng như sự phối hợp đồng bộ của các bên liên quan, đặc biệt là thiếu vắng sự tham gia trực tiếp của người sử dụng lao động – doanh nghiệp.

Trong bối cảnh Chính phủ xác định phát triển nguồn nhân lực là một phần trong năm nhiệm vụ trọng tâm cho phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam trong thời gian tới; cải thiện chất lượng dịch vụ logistics và phát triển cơ sở hạ tầng được coi là nhân tố quan trọng thúc đẩy khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Kết hợp với đại dịch COVID – 19, cách mạng công nghiệp 4.0 đã mang lại những thách thức chưa từng có không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam mà còn làm thay đổi môi trường kinh doanh trên toàn cầu.

Trước thực tế đó, vào lúc 9h – 12h ngày 15 tháng 10 năm 2021 – Diễn đàn kết hợp hình thức trực tuyến và trực tiếp với tên gọi: “Dự báo kỹ năng cho lao động ngành logistics Việt Nam” được tổ chức thành công và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Diễn đàn là một hoạt động trong khuôn khổ hợp tác song phương giữa hai chính phủ Việt Nam và Australia, thông qua chương trình Úc cùng Việt Nam phát triển (Aus4Skills), hợp phần thúc đẩy chất lượng giáo dục nghề nghiệp với việc thử nghiệm mô hình đào tạo với sự dẫn dắt của doanh nghiệp được triển khai với ngành logistics tại Việt Nam từ năm 2017.

Thông qua diễn đàn đã đạt được hai mục tiêu quan trọng: Thứ nhất, công bố chính thức “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023” đây là một bước ngoặt quan trọng trong công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics Việt Nam. Thứ hai, thông qua diễn đàn là cơ hội để ba Nhà: Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp chia sẻ những góc nhìn khác nhau về dự báo kỹ năng ngành logistics trong thời gian tới.

Đến tham dự và chia sẻ tại diễn đàn còn có các đại diện cơ quan Nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp, cụ thể:
• Ông Võ Tân Thành – Phó Chủ Tịch VCCI, Giám đốc VCCI-HCM
• Ông Mark Tattersall, Phó Đại sứ, Đại sứ quán Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam
• Ông Trương Anh Dũng – Tổng Cục trưởng Tổng Cục Giáo dục Nghề Nghiệp, BLĐTBXH
• Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng, Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương
• Ông Thái Văn Vinh – Trưởng nhóm nghiên cứu, Trường Đại Học RMIT Úc
• Ông Vũ Ninh – Thành viên Hội đồng Quản trị Tập đoàn Gemadept, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kỹ năng nghề ngành logistics
• Ông Lê Duy Hiệp – Tổng Giám đốc Công ty Transimex, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam
• Ông Đặng Minh Sự – Trưởng Phòng Giáo dục Nghề nghiệp, Sở LĐTBXH Tp.HCM
• Ông Trương Tấn Lộc – Giám đốc Marketing, Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn
• Ông Khê Văn Mạnh – Phó Hiệu trưởng, Trường Cao đẳng Kinh tế TP. HCM
• Bà Bùi Thị Ninh – Trưởng Văn phòng Giới sử dụng lao động, VCCI-HCM

Phát biểu khai mạc diễn đàn

Ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch VCCI, Giám đốc VCCI-HCM đã nhận định rất rõ: “Sự ra đời của Báo cáo dự báo kỹ năng nghề ngành logistics 2021-2023, đây là báo cáo dự báo kỹ năng nghề đầu tiên tại Việt Nam, do các thành viên Hội đồng tư vấn kỹ năng nghề ngành logistics LIRC thực hiện có thể coi là một cột mốc quan trọng đáng nhớ, khẳng định tầm quan trọng của sự đóng góp hiệu quả của doanh nghiệp trong phát triển nguồn nhân lực. Tôi hy vọng với các thông tin rất chi tiết trong báo cáo dự báo kỹ năng nghề ngành logistics từ các kiến thức, kỹ năng, thái độ cho các vị trí công việc gắn với xu ướng phát triển của ngành sẽ là nguồn thông tin tham khảo quan trọng và hữu ích cho cơ quan quản lý nhà nước, các trường và các doanh nghiệp có hoạt động liên quan đến logistics. Đồng thời tôi cũng mong rằng báo cáo dự báo kỹ năng nghề ngành logistics đầu tiên này sẽ là tiền đề cho sự ra đời của nhiều báo cáo dự báo kỹ năng nghề cho các ngành, các lĩnh vực khác nhau trong nền kinh tế trong thời gian tới.”

Tại diễn đàn, đại diện đơn vị tài trợ là Ông Mark Tattersall, Phó Đại sứ, Đại sứ Quán Úc tại Việt Nam đã chia sẻ: “Đây được coi là báo cáo dự báo kỹ năng cho ngành logistics đầu tiên tại Việt Nam, việc này đánh dấu bước ngoặt lớn cho ngành logistics tại Việt Nam, cũng như vai trò của Hội đồng Tư vấn Kỹ năng nghề ngành logistics (LIRC) thông qua chương trình Aus4Skills, được hỗ trợ bởi Chính phủ Úc. Dự báo là bức tranh tổng quan về xu hướng ngành, nhu cầu lao động, nhu cầu kỹ năng và thách thức đối với lực lượng lao động trong lĩnh vực logistics tại Việt Nam. Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tại Úc, đại dịch đã có tác động tiêu cực đáng kể đến thị trường lao động. Theo Ủy ban Kỹ năng Quốc gia Úc, việc làm ở Úc giảm 6,7% trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2020. Mặc dù điều kiện thị trường lao động ở Úc kể từ đó đã được cải thiện, hầu hết các chỉ số thị trường lao động quan trọng vẫn chưa trở lại như trước thời kỳ đại dịch. Việc giãn cách xã hội và COVID-19 kéo dài có thể là sự bắt đầu của tình trạng lực lượng lao động hiện tại rời bỏ thị trường lao động, dẫn đến thiếu hụt kỹ năng và sẽ cần một quá trình kéo dài để tuyển dụng, đào tạo và giữ chân một lực lượng lao động mới để đạt được hiệu suất như trước thời kỳ COVID. Có thể dự đoán rằng tình huống tương tự cũng đang xảy ra ở Việt Nam. Những thách thức này, kết hợp với các xu hướng xã hội, kinh tế và công nghệ đang nổi lên khác, chẳng hạn như công nghệ 4.0, minh họa tầm quan trọng của việc dự báo và lập kế hoạch cho nhu cầu công việc trong tương lai và các năng lực thiết yếu.”

Trong thời gian qua, nâng tầm kỹ năng và vai trò của hội đồng kỹ năng ngành được nhắc đến như một trong những chiến lược quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực tại Việt Nam. Đại diện Tổng dục giáo dục nghề nghiệp,Tiến sĩ Trương Anh Dũng, Tổng Cục trưởng, chia sẻ “Cũng mới đây, ngày 30/8/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1446/QĐ-TTg Phê duyệt Chương trình “Thí điểm đào tạo, đào tạo lại nâng cao kỹ năng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” với mục tiêu đào tạo, đào tạo lại nguồn nhân lực ở các trình độ GDNN để có kiến thức, kỹ năng phù hợp, có thể tiếp thu, làm chủ, khai thác, vận hành hiệu quả những tiến bộ công nghệ của cuộc CMCN4.0; gắn kết, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp về nhân lực; góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. Ông đánh giá rất cao Báo cáo Dự báo kỹ năng nghề – ngành Logistics giai đoạn 2021 -2023 được Hội đồng Tư vấn kỹ năng nghề – ngành Logistics thực hiện dưới sự hỗ trợ của Chương trình Aus4Skills, VCCI chi nhánh TP. Hồ Chí Minh. Đây là báo cáo Dự báo kỹ năng ngành đầu tiên được xây dựng dựa trên nhu cầu của ngành với sự tham gia trực tiếp từ các doanh nghiệp Logistics đã cho biết những ngành, nghề còn thiếu nhiều nhân lực, những kỹ năng thiết yếu mà doanh nghiệp logistics cần, đây là điều mà hệ thống GDNN rất mong muốn. Xác định được chính xác như vậy, thì hệ thống GDNN sẽ đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Tôi tin tưởng rằng, Diễn đàn này là nơi quy tụ các ý kiến, đề xuất, kiến nghị để phát triển nguồn nhân lực logistics có kỹ năng nghề cao, tìm ra các giải pháp phát triển nhân lực ngành Logistics đáp ứng với nhu cầu thực tế của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Diễn đàn cũng là một bước tiến quan trọng khẳng định vị thế, tầm quan trọng của Hội đồng kỹ năng nghề ngành Logistics (LIRC) cũng như chương trình Úc cùng Việt Nam phát triển nguồn nhân lực (Aus4Skills) trong việc thực hiện chung sứ mệnh nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics Việt Nam theo trình độ chung của khu vực và quốc tế”

Ông Trần Thanh Hải, đại diện bộ Công Thương nhận định dự báo kỹ năng có vai trò là kim chỉ nam trong việc đào tạo nghề, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics Việt Nam. Ông đánh giá cao những nỗ lực trong suốt thời gian vừa qua của nhóm nghiên cứu và Hội đồng Tư vấn kỹ năng nghề – ngành Logistics (LIRC) để đóng góp vào Báo cáo dự báo kỹ năng nghề – ngành Logistics 2021-2023. Để đáp ứng được nhu cầu nhân lực, cả về quy mô cũng như chất lượng, phục vụ tốt cho ngành logistics trong giai đoạn tới, ông xin có một số gợi ý, đề xuất như sau:- Thứ nhất, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sớm xây dựng và ban hành bộ tiêu chuẩn nghề và khung trình độ quốc gia đào tạo nghề về logistics tương thích với trình độ chung của ASEAN và quốc tế. Thứ hai, Tổng cục Thống kê xác lập và thu thập chỉ tiêu thống kê về nghề logistics, nhân lực logistics để có thể theo dõi, so sánh và đưa ra dự báo về nhu cầu nhân lực logistics sát thực với thị trường. Thứ ba, bên cạnh việc nâng cao kiến thức và kỹ năng nghề, các cơ sở đào tạo cũng cần đánh giá đúng tác động của các xu hướng xã hội, kinh doanh và công nghệ đến nhu cầu nhân lực logistics để có chương trình đào tạo đáp ứng gần nhất với thực tế. Thứ tư, tăng cường hợp tác giữa nhà trường với nhà trường, nhà trường với doanh nghiệp; đẩy mạnh kết nối giữa khối đại học, cao đẳng nghề với khối bồi dưỡng ngắn hạn; khuyến khích việc đào tạo liên thông và công nhận tín chỉ lẫn nhau. Thứ năm, đẩy mạnh công tác truyền thông, hỗ trợ, tư vấn hướng nghiệp, xây dựng nhiều hình thức động viên khuyến khích như cấp học bổng, hỗ trợ phương tiện giảng dạy, học tập… để thu hút nguồn nhân lực có chất lượng vào lĩnh vực logistics”
Ngoài ra, Ông cũng bày tỏ mong muốn Chính phủ Australia, thông qua Đại sứ quán và Cơ quan Hợp tác Australia, tiếp tục duy trì và mở rộng hỗ trợ cho hoạt động phát triển nhân lực logistics nói chung và đào tạo nghề logistics nói riêng.

Chia sẻ tóm tắt “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023”

Như chúng ta đã biết, dự báo kỹ năng ngành là một vấn đề cấp thiết và quan trọng trong mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics Việt Nam. Thông qua diễn đàn, “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023” đã được công bố chính thức. Đây là bản báo cáo đầu tiên được xây dựng dựa vào nhu cầu của ngành với sự tham gia trực tiếp từ các doanh nghiệp Logistics nhằm cung cấp thông tin thực tế, hệ thống về kỹ năng nghề cho ngành Logistics (2021 – 2023), để từ đó thực hiện chức năng cốt lõi của Hội đồng kỹ năng nghề theo mô hình doanh nghiệp dẫn dắt, góp phần mang đến những đề xuất có tính khuyến nghị cho đào tạo nguồn nhân lực một cách thực tế, hiệu quả, đáp ứng được những biến động và rủi ro của môi trường.

Tại diễn đàn, PGS. TS. Thái Văn Vinh đã trình bày tóm tắt “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023” qua sáu vấn đề chính về thực trạng của nguồn nhân lực logistics:

Thứ nhất, các vị trí nhân sự logistics đang thiếu hụt và giải pháp. Hiên nay, nguồn nhân lực logistics tại các doanh nghiệp logistics và sản xuất của Việt Nam luôn ở trong tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Cụ thể các vị trí đang thiếu hụt nhiều nhất là: Kinh doanh logistics, công nghệ thông tin logistics và điều độ khai thác vận tải, kho hàng. Từ đó, doanh nghiệp có thể xem xét một số giải pháp như: luân chuyển nội bộ và đào tạo bổ sung ở nước ngoài; tuyển dụng lao động mùa vụ ngắn hạn và thuê ngoài một số vị trí.

Thứ hai, tầm quan trọng và mức độ sở hữu các kiến thức – kỹ năng logistics. Kết quả khảo sát cũng cho thấy rằng, nhìn chung mức độ hiện tại các kiến thức và kỹ năng logistics ở các doanh nghiệp ở mức trung bình và đang tiến gần đến mức cao. Cụ thể năm kiến thức và kỹ năng logistics quan trọng nhất đối với thành công trong công việc của nhân sự logistics theo thứ tự doanh nghiệp logistics – doanh nghiệp sản xuất: ngoại ngữ – ngoại ngữ; công nghệ thông tin – công nghệ thông tin; lập kế hoạch phương tiện, thiết bị – lập kế hoạch phương tiện, thiết bị; hiểu, sử dụng thuật ngữ logistics – quản trị thu mua và quản trị vận tải – quản trị đơn hàng.

Thứ ba, tầm quan trọng và mức độ sở hữu các thái độ và khả năng thiết yếu khác. Kết quả báo cáo đã chỉ ra rằng sáu thái độ và khả năng được các doanh nghiệp logistics và sản xuất đánh giá cao về tầm quan trọng: tuân thủ quy định, chính sách (bảo mật thông tin doanh nghiệp); thích nhi áp lực công việc cao; tích cực trong công việc; tính trung thực; lập kế hoạch công việc và giải quyết vấn đề.

Thứ tư, các xu hướng xã hội, kinh doanh và công nghệ tiêu biểu tác động nhu cầu nhân sự logistics. Có mộ sự tương đồng khá thú vị khi cả các doanh nghiệp dịch vụ logistics và doanh nghiệp sản xuất tham gia khảo sát đều lựa chọn bốn xu hướng có tác động lớn đến nhu cầu nhân sự logistics tới năm 2023: phát triển logistics/chuỗi cung ứng bền vững; ứng dụng giao dịch điện tử; logistics phân phối đa kênh; sự thay đổi về tương lai việc làm. Ngoài ra, còn nhóm các tiêu chí như: áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cũng như một số ứng dụng công nghệ khác (kết nối không dây, dữ liệu lớn…)

Thứ năm, nhu cầu nhân sự logistics sở hữu kiến thức và kỹ năng logistics. Theo kết quả khảo sát đã chỉ ra rằng các doanh nghiệp logistics – doanh nghiệp sản xuất đánh giá nhu cầu nhân sự sở hữu năm kiến thức và kỹ năng sau đây ở mức ưu tiên cao đến rất cao theo thứ tự: ngoại ngữ – ngoại ngữ; công nghệ thông tin – công nghệ thông tin; sử dụng các phần mềm về logistics – sử dụng các phần mềm về logistics; hiểu và sử dụng các thuật ngữ về logistics – quản trị thu mua và quản trị vận tải – quản trị đơn hàng.

Cuối cùng, nhu cầu tương lai đối với nhân sự logistics sở hữu các thái độ và khả năng thiết yếu khác. Kết quả khảo sát cũng cho thấy năm thái độ và khả năng với nhu cầu ưu tiên cao và tiến đến rất cao bao gồm: tuân thủ quy định, chính sách; tính trung thực, tích cực trong công việc; thích nghi với áp lực công việc cao; giải quyết các vấn đề và thích nghi; đáp ứng nhanh sử dụng công nghệ mới.

Từ cơ sở thực tiễn đó, bản báo cáo đầy đủ sẽ được xuất bản với chi tiết về thực trạng nguồn nhân lực ngành, các phát hiện qua khảo sát, dự báo và khuyến nghị – đề xuất với các bên liên quan: cơ quan Nhà nước, các Doanh nghiệp và Nhà trường nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics Việt Nam.

Công bố “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023”

Tại diễn đàn, “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023” đã được chính thức công bố.

Với những phân tích ngắn gọn, xúc tích, cung cấp nhiều số liệu thực tế thông qua các biểu đồ minh hoạ, các chuyên gia trong lĩnh vực Logistics, giáo dục nghề nghiệp đã xây dựng báo cáo cung cấp thông tin đa chiều cho người đọc. Ban tổ chức, chia sẻ rộng rãi báo cáo và mong muốn được tiếp nhận các phản hồi từ các bên để tiếp tục có những sản phẩm báo cáo cung cấp thông tin hữu ích.

Toạ đàm: Báo cáo dự báo kỹ năng nghề và phát triển nguồn nhân lực cho ngành logistics

Diễn đàn cũng là cơ hội để các bên trao đổi và chia sẻ nhằm tạo ra những sáng kiến và cách thức tư duy mới, góp phần thúc đẩy sự phát triển nguồn nhân lực cho ngành dịch vụ logistics Việt Nam thông qua chủ đề: “Báo cáo dự báo kỹ năng nghề và phát triển nguồn nhân lực cho ngành logistics”.

Tại phiên tọa đàm, với sự tham gia của ông Michael Sadlon, GĐ Dự án Aus4Skills, ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch HH DN DV Logistics VN, Ông Vũ Ninh – Chủ tịch LIRC, Bà Bùi Thị Ninh – Trưởng Văn phòng Giới Sử dụng lao động, VCCI-HCM, Ông Đặng Minh Sự – Trưởng phòng GDNN Sở Lao động Thương Binh Xã Hội Tp.HCM, Ông Trương Tấn Lộc – Giám đốc Marketing Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn và Thầy Khê Văn Mạnh – Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Kinh Tế Tp.HCM.

* Ông Vũ Ninh, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kỹ năng nghề ngành Logistics chia sẻ “Có 2 động lực mạnh nhất để LIRC thực hiện báo cáo: Thứ nhất đó là bài học kinh nghiệm của Úc: Thành lập từ cuối năm 2017, ngay từ khi mới hoạt động, chúng tôi đã được đọc các dự báo kỹ năng nghề của Úc. Nhận thấy đây là một công cụ hữu hiệu nên chúng tôi đã mong ước xây dựng một báo cáo tương tự cho ngành Logistics tại Việt nam. Sau cả năm trời chuẩn bị đến nay báo cáo đã hoàn thành. Thứ hai xuất phát từ mong mỏi của các Doanh nghiệp là cần tăng năng suất lao động trong ngành Logistics: Chúng tôi đặt ra câu hỏi, tại sao cũng là những chiếc xe tải, xe nâng mà lao động nước ngoài tạo được năng suất cao hơn? Các kho hàng, các Cảng, các công ty Logistics Việt Nam bây giờ dễ dàng trang bị những máy móc thiết bị hiện đại ngang với thế giới. Nhưng chúng ta không thể nhập khẩu những lao động về Việt Nam để làm việc được. Chúng ta cần phải đào tạo, cần phải có những người giỏi nghề, có năng suất cao, có mức thu nhập tốt. Muốn vậy cần dự báo kỹ năng, cần đặt hàng cho các trường, cần có lộ trình và cách làm bài bản lâu dài”.

Kết luận

Với xu thế phát triển của ngành logistics và thời đại của cách mạng công nghiệp 4.0, các dịch vụ logistics mới gia tăng, đòi hỏi cao hơn yêu cầu về nhân lực chất lượng và sáng tạo. Do vậy, công tác dự báo nhu cầu nhân lực cũng như kỹ năng ngành logistics đóng vai trò quan trọng để đảm bảo nguồn cung và cầu gặp nhau tương thích. Ngoài ra, diễn đàn là một bước đệm để vẽ ra hiện trạng nguồn nhân lực logistics Việt Nam và nêu ra những xu hướng, cơ hội, thách thức trong thời gian tới để từ đó đề xuất, kiến nghị nhằm có sự chung tay từ các bên từ Nhà nước, Nhà trường và Nhà doanh nghiệp với mục đích cuối cùng là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho lĩnh vực logistics Việt Nam nói riêng và nguồn nhân lực nói chung.

Bên cạnh đó, sự thành công của diễn đàn cũng là một bước tiến quan trọng khẳng định vị thế, tầm quan trọng của Hội đồng kỹ năng nghề ngành Logistics (LIRC) cũng như chương trình Úc cùng Việt Nam phát triển nguồn nhân lực (Aus4Skills) trong việc thực hiện chung sứ mệnh nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics Việt Nam theo trình độ chung của khu vực và quốc tế.

Để nhận Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023, xin vui lòng liên hệ:
Ban thư ký, Hội đồng kỹ năng nghề ngành Logistics (LIRC)
Email: huongnguyen@vcci-hcm.org.vn – DĐ: 0935001858

  • Sự kiện
  • Đào tạo

Bà Bùi Thị Ninh

Phó Giám đốc VCCI-HCM

093 815 0708

buithininh@vcci-hcm.org.vn